Sterzing

Over Sterzing, de middeleeuwse handelsstad

Het stadje Vipiteno (Sterzing: 948 m; 5300 inw.) ligt in een breed bekken van het dal van de Isarco (Eisacktal), waarin het Val Ridanna (Ridnauntal) en Val di Vizze (Pfitscher Tal: zie ook ons verslag van de Pfitscherjoch) uitmonden. De hellingen van de omringende bergen zijn bedekt met naaldwouden.
Het stadsbeeld getuigd volop van het rijke verleden, toen Vipiteno stapelrecht had en dus een belangrijk handelscentrum was aan de Brennerweg. Bovendien bevonden zich in de omstreken ook zilver- koper en zinkmijnen en grote leisteengroeven. In de 15e eeuw waren hier maar liefst 10.000 mijnwerkers werkzaam.
Bij de Zwölferturm (15e eeuw) begint de oude buitenstad (merkwaardig 'Neustadt' genaamd) met haar schilderachtige straten, die omzoomd worden door prachtige, rijk versierde oude huizen met gekanteelde gevels en lange arcadengalerijen (met winkels). Vooral de Hauptstrasse is het aanzien waard. Daar staat ook het laatgotische raadhuis, dat twee gekanteelde torens, een mooie erker, smeedijzeren versieringen en een reusachtige stadhuiszaal met schitterende houten zoldering heeft. Aan het stadhuis is het Ballhaus gebouwd, eertijds een opslagplaats voor de handelswaren die over de Giovo-(Jaufen-) en de Brennerpas gingen.
De parochiekerk 'Unsere Liebe Frau im Moos' is een mooi voorbeeld van hallenbouw. Het vleugelaltaar (1456) is het meersterwerk van de Duitse beeldhouwer Hans Mültscher uit Ulm. Toen het kerkje in barokstijl werd verbouwd, zijn de luiken verwijderd. Vier beelden van Mültscher staan nog op het hoogaltaar. Na de barokisierung onderging het interieur een versiering in rococostijl met schilderingen van Adam Mölk.
Aan de zuidrand van het stadje staat het Deutschhaus (15e-16e eeuw), dat eertijds een commanderie van de Duitse Orde herbergde. Naast dit huis staat de St. Elisabethkerk (circa 1500). De plafondschilderingen en het hoogaltaar zijn van Mathäus von Günther.
De Spital zum Heiligen Geist is een mooie gotische kerk met rijke schilderingen van Hans Brunico. De Jöchlstoren heeft een prachtigen zoldering vol houtsnijwerk.

Ten zuiden van Sterzing, naar de gemeente Freienfeld toe, herinneren een aantal vondsten, waaronder grafstenen, mijlpalen en de Mithras-steen nog aan de aanwezigheid van de Romeinen. In het noorden is er de ongerepte natuur, die uitnodigt tot wandelen en vertoeven. Het Pfitschtal, waar het gehucht Wiesen is gelegen, is een bekend en uniek hooggelegen dal in het midden van de Alpen. Machtige gletsjers en bergen van meer dan 3.000 meter hoog lokken enthousiaste bergbeklimmers; langlaufers halen hun hartje op aan de 25 kilometer lange gespoorde loipe.