Over het Lötschental

Het Lötschental bestaat eigenlijk uit twee gedeelten: een woest, steil en stenig gedeelte tussen Gampel (634 m) in het Rhônedal en Goppenstein (1216 m), en vervolgens een bijzonder groen en vriendelijk gedeelte, omzoomd door drie- en vierduizenders, tussen Ferden (1374 m) en Fafleralp (1788 m).

Geschiedenis
De allereerste sporen van bewoning zijn afkomstig van zo'n 1000 jaar v.C. Het dal heeft altijd een bijzonder geïsoleerde ligging gehad. Pas in 1913, toen de Lötschbergspoorweg van Brig naar Bern werd geopend, kwam daar enige verandering in. De wegverbinding vanuit Gampel bestaat echter nog maar enkele tientallen jaren. Omdat het dal vroeger slechts een paar maanden per jaar bereikbaar was, hebben zich in de loop der eeuwen een aantal typische gebruiken ontwikkeld die ook nu nog in ere worden gehouden. Een voorbeeld daarvan zijn de houten maskers (Tschäggätä), die men in heel Oberwallis tegenkomt maar die oorspronkelijk uit het Lötschental afkomstig zijn. Deze maskers met een tamelijk onvriendelijk gnoomgezicht worden gedragen door jongens uit het dal, die gekleed in een schapevel op de jaarlijkse vastenavond (meestal eind februari) door de dorpen rennen om zo de geesten (én de meisjes) te laten schrikken en de winter het dal uit te jagen. De bevolking kent inderdaad nog een aantal boze geesten, zoals de Wilde Man, de Zwarte Bok en het levensgevaarlijke Lauwi-dier. Aan deze laatste worden de lawines toegeschreven.

Goppenstein
In Goppenstein verdwijnt de Lötschberg spoorwegtunnel (14,6 km) richting Bern, en rijden regelmatig de autotreinen van en naar Kandersteg in het Berner Oberland. Op de eerste verdieping van het station van Goppenstein is het bezoekerscentrum van het Alptransit-project te bezichtigen (dagelijks geopend, vrij entree). In 1998 werd na verschillende referenda het licht op groen gezet voor de bouw van twee nieuwe spoorwegtunnels (Gotthard en Lötschberg). Het zijn de grootste projecten in de Zwitserse tunnelbouwgeschiedenis. De nieuwe tunnel loopt 400 meter onder Goppenstein; de totale tunnellengte (Fruttigen-Raron) zal 35 km bedragen. Als de tunnel in 2006 in gebruik wordt genomen, zullen er vooral reizigers- en goederentreinen gebruik van maken. De reistijd Bern-Milaan zal bekort worden tot nog geen drie uur. Vrachtauto’s die Zwitserland als doorgangsland gebruiken, zullen al buiten Zwitserland op de trein gezet kunnen worden. De huidige Lötschbergtunnel zal voor autotransport in gebruik blijven. Achter het station begint een gemarkeerd wandelpad (duur: circa een uur) rondom de bouwplaats van de tunnel. Het is soms steil, goed schoeisel is absoluut noodzakelijk. Vanuit een werktunnel komt het puin uit de 400 meter lager gelegen basistunnel. Puintreinen rijden af en aan; in Raron wordt het puin verder verwerkt. Er is een koelsysteem voor het water gebouwd; bij de tunnelbouw stuit men soms op waterstromen die warmer zijn dan 50 graden. Als er bergkristal of ander kostbaar gesteente gevonden wordt, dan (zo wil de traditie in de tunnelbouw) mogen de tunnelbouwers dit zelf behouden. Voor (actuele) achtergrondinformatie over de tunnelbouw: kijk hier. Na Goppenstein verandert het landschap in het vriendelijke gedeelte van het Lötschental.

Ferden (1374 m; 350 inw.)
Ferden ligt aan het begin van het dal, net in de knik naar het noordoosten. Het is een doorsneedorp, maar zonder meer een goede verblijfplaats en uitgangspunt voor tochten en wandelingen. In Ferden wordt op tweede paasdag aan iedereen in het dorp een stukje kaas gegeven met wat brood en wijn. Dit gebruik grijpt terug op een oude legende waarin verhaald wordt dat een boze geest bezit nam van de ziel van een overleden herder, wiens levenswandel niet al te onberispelijk was geweest. 's Nachts joeg de demon het vee uit de stallen het dal in. Als de mensen van het dorp 's ochtends eindelijk hun beesten weer naar huis hadden gejaagd, was de melk intussen onbruikbaar. Om de betovering te vebreken, beloofden zij om iedere jaar de melk van twee dagen aan de armen uit te delen. Daarop vluchtte de boze geest en werd het vee weer met rust gelaten. Om het zekere maar voor het onzekere te nemen, wordt in Ferden nog steeds aan dit Spend von Ferden vastgehouden en maakt men er tegelijk een feestdag van. De Lötschenpas (2690 m), is te voet bereikbaar vanuit Ferden en werd tot het begin van de twintigste eeuw veel gebruikt voor verkeer tussen Berner-Oberland en Wallis.

Kippel (1380 m; 400 inw.)
Het volgende dorpje in het Lötschental is Kippel (1347 m). Het is de belangrijkste plaats van het dal. De witte kerk staat er in zijn huidige vorm sedert 1742. Iets minder dan 50 jaar na de bouw van de kerk hadden de Lötschentalers genoeg geld gespaard, en konden ze zich vrijkopen bij de bisschop van Sion. Kippel zou je het religieuze centrum van het dal kunnen noemen. Het kerkhof naast de kerk is mooi om zijn eenvoud: kleine houten, donkere kruizen voor de overleden volwassenen en witte op de graven van de kinderen. Op kerkelijke hoogtijdagen, waaronder Fronleichnam (Sacramentsdag, tweede donderdag na Pinksteren) is er in Kippel een feestelijke processie, waaraan wordt deelgenomen door de goddelijke grenadiers. Dorpelingen dragen dan oude grenadiersuniformen, die stammen uit de tijd dat veel Lötschentalers als huurling dienden in de legers van Frankrijk en België. Kippel heeft ook een klein museum, waar de geschiedenis en gebruiken van het volk worden getoond.

Andere dorpjes
Wiler heeft een duidelijk ander karakter dan de overige dorpen in het dal. Dat komt omdat een brand in 1909 het dorp geheel in de as legde, en de dorpelingen het vervolgens opnieuw opbouwden. Kuhmad is niet meer dan een gehucht, dat volgt na de dorpjes Ried en Blatten. Links van de weg staat een kapel uit 1655, de Maria Heimsuchung. In het interieur springt het rijk vergulde altaar uit het begin van de 18e eeuw in het oog en een stenen Mariabeeld uit het begin van de 16e eeuw. Fafleralp (1788 m) is het einde van de bewoonde wereld. Een groot, houten hotel met een ouderwets-nostalgisch interieur herinnert aan de start van het toerisme in het Lötschental in de eerste helft van deze eeuw. De self-service afdeling, opzij van het oude hotel gelegen, getuigt dat ook hier de tijd niet heeft stilgestaan. Te voet zijn vanuit Fafleralp mooie tochten te maken, zoals naar de dominerende Langgletsjer en naar de Lötschenlücke (3178 m). Hierover kan het toeristenbureau in Wiler u nader informeren.

Klik hier voor het Lötschental

De hoofdweg van Brig naar de Furka en de Grimsel liep vroeger aan de andere kant van het Rhônedal over Ernen en Mühlebach. Nu loopt de weg via Lax en Fiesch. Fiesch kwam daardoor pas laat in ontwikkeling. Vooral de laatste decennia heeft het toerisme gezorgd voor een flinke uitbreiding in dit betrekkelijk grote dorp in Oberwallis. Een nieuwe weg zorgt er sinds 1999 voor dat het doorgaande verkeer buiten het dorp om wordt geleid.

In de jaren zestig werd de eerste cabinelift aangelegd van Fiesch via Fiescheralp naar de Eggishorn (2926 m). Vanaf de top van deze berg is er een prachtig een prachtig panorama met de Walliser en Berner Alpen en het Aletschgebied. In het zuidwesten zijn Weisshorn, Matterhorn en Mischabel te zien, in het noordoosten de Aletschgletsjer en Jungfrau.

Fiescheralp – Märjelensee
De Märjelensee is gelegen tegen de Aletschgletsjer, vlak onder de Eggishorn. Het mooie blauwe water wordt soms opgesierd door grote stukken wit ijs, die van de gletsjer afbrokkelen. Je kunt er letterlijk je hand op de gletsjer leggen. De wandeling heen en terug vanuit Fiescheralp duurt ruim drie uur; op de heen- of terugweg kan gebruik worden gemaakt van een circa 1 kilometer lange tunnel, die gebouwd werd voor de aanleg van een stuwmeer. Er is niet ver van de Märjelensee een gezellige uitspanning, waar gegeten en gedronken kan worden.

Fiescheralp – Bettmerhorn
De Bettmerhorn is met zijn 2865 meter iets lager dan de Eggishorn (2934 m), en is makkelijker te beklimmen. Beide bergen zijn ook per kabelbaan te bereiken. De wandeling vanaf Fiescheralp duurt circa 2 uur.